Bir Kurtarıcı; Ben Dili

Günümüzde ki en popülerleşmiş konulardan birisi iletişim kurarken Ben dili kullanmak. Artık her yerde sık sık rastladığımız bu tabire karşı yarım edinilen bilgiler, iyileştirici değil daha da zedeleyici olabiliyor. Çünkü bir şeyi doğru kullanmazsanız, doğru çalışmaz. O yüzden Ben dilinin yararlı olduğunu duymuşken kullanmaya çalışmadan; kullanım klavuzuna bakmakta, araştırmakta ve hatasız öğrenmekte yarar vardır. Aksi halde iletişimi daha da bozabilir. Ben dilinin ısrarlı savunucuları olduğu gibi, eleştirileri de vardır. Aslında bu eleştiriler de bir nevi söz ettiğim gibi konunun yeterince doğru anlaşılmamış olması ve akabinde düzgün kullanılmamasından kaynaklıdır. 

Ben dili öncelikle tamamen kendinizi ortaya koymanız ve karşıda ki kişiyi hiçe saymanız, kendinizi ifade ederken tüm diğerlerini etkisizleştirdiğiniz narsistik bir yapı kaynaklı değildir. Kişiler genellikle ben dilini ne olduğunu hakkında; kendi düşüncelerini, rahatsızlığını ve aklında geçeni karşı tarafı suçlamadan, yer vermeden kendi üzerinden ifade etmek olarak biliyorlar. Aslında bu bilgi yanlış değil, sadece eksiktir. Düşünelim ki bir olay yaşadığınızda sürekli şekilde rahatsızlığınızı ya da karşı cevaplarınızı ‘’BEN böyle istemezdim, BEN bunu yapabilirim, BEN böyle düşünüyorum, BEN bununla ilgileniyorum. BEN bunu seviyorum. BEN buna üzüldüm’’ şeklinde veriyorsunuz. Bu cevaplar karşı tarafa, sen ne söylersen söyle ben daha önemliyim ve benim istediğimin olması gerekiyor,  bu yüzden huzursuzum ve senin bir önemin yok mesajı verir. Eğer böyle bir ben dili kullanıyorsanız çok doğru anlamışsınız demektir. Çünkü ben dili kullanmakta ki amaç karşı tarafı suçlamadan ve ona değersiz hissettirmeden, ben merkezciliğe dönüşmeden iletişim kurabilmektir. Sen dili kullanarak yaptığınız yargılayıcı iletişimi, bu şekilde ki ben dili ile üstü kapalı şekilde suçlayıcı konuşup, kişiyi değersiz saymaya çalışmaktan pek bir farkı yok diyebiliriz. Peki ben dilinin dosdoğru kullanımı nasıl olmalıdır? 

İlk olarak ben dili adı üstünde olduğu gibi, sadece eksene kendinizi almalısınız fakat bu eksen cümlenin yarısında kendi duygunuzu  ifade ederken diğer yarısında karşı taraftan dolayı böyle olduğu algısı yaratmamalıdır. Yani sen böyle yaptığın için bende böyle yaptım, böyle hissettirdiğin için böyle oldu anlamı taşımamalıdır. Olayın öznesi de, fiilide yalnızca kendiniz olmalıdır. ‘’ ben böyle düşünüyorum, sanırım benim şu yaşanmışlığımdan dolayı böyle düşünen bir yapım var.’’ ‘’Sana öfkelendiğim için kırgın hissediyorum sanırım bu tavrımın iletişim kuramam ile bir bağlantısı var.’’ Örnek cümleleri hayatınıza uygularken fark edilmesi gereken nokta, ben dilinin hedefinde kendi duygusuna yer vermek ve hemen peşinde bu duygunun sonucunda yer alan davranışın sorumluluğunu almak yatar. Yani ben dili kullanırken işiniz sadece kendi duygu, davranışlarınızın bağlantısı ve nedenine başkasını katmadan açıklamak yer almalıdır. Hissettiğiniz duyguya yer vermeniz, karşı tarafın empati kurmasını, sizi anlamasını kolaylaştırırken; en çok yapılan hata bu duyguyu senin yüzünden hissediyorum imajı yaratılmasıdır. Buna engel olmak, ben dilini doğru tamamlamak olacaktır. Bu engeli sağlamak için davranışlarınızın kendinizden kaynaklı bir durum olduğunun bilincinde olunması gerekir. Nitekim davranışa sebebiyet veren başkaları olabilir ancak, nasıl davranacağınız yalnızca sizin tekelinizdedir. Bunun sorumluluğunu almak gerekir. Hissettiğiniz duygunun, davranışa dönüşmesinin kendinizle ilgili nedeni ne olabilir? sorusunun cevabıdır ben dili. O yüzden hissettiklerinize sürekli başkalarının sebep olması algısından çıkılması gerekir. Çünkü kimse siz izin vermeden size bir şey hissettiremez. Ben dili, duygu davranış ve düşüncelerin sorumluluğu alarak ifade edildiğinde doğru bir kullanım yaratır. Sonuç olarak da ,bu şekilde kendinizi dile getirdiğiniz de bir tartışma, kavga ortamı, pişman olacağınız geçmiş bir zaman değil anlama ve anlaşılma işbirliğinin zeminini hazırlamış olursunuz.