Ameliyatsız Varis Tedavisinde Damar İçi Lazer Yöntemi
Damar içi lazer (endovenöz lazer ablasyon), toplardamar yetmezliği ve varislere yönelik uygulanan bir ameliyatsız tedavi yöntemidir. Lazer sözcüğü; İngilizce ‘Light Amplification by the Stimulated Emission of Radiation’ tanımlamasının kısaltılmasından türetilmiştir. Basitçe, odaklanmış ışık demeti şeklinde ifade edilebilir. Lazerle varis tedavisinde, yapısı bozulmuş ve genişleyerek varis haline gelmiş toplar damara ısı enerjisi uygulanarak damarın kalıcı olarak kapatılması sağlanır.
Toplar damar yetmezliği ve varis nedir?
Bacaklarımızda toplardamarlarda kan akışı aşağıdan yukarıya yani ayak bileklerinden kalbe doğrudur. Toplardamarlar içerisinde kanın tek yönlü akışına izin veren ve check valv benzeri işlev gören kapakçıklar bulunur. Toplardamarlarda kan akışı yer çekimine ters doğrultuda olduğu için kapakçıklar kanın yukarıdan aşağıya geri kaçışını önlerler. Bu kapakçıkların yapısı bozulur ve işlevlerini yerine getiremezlerse kan toplardamarlarda geriye doğru yani yukarıdan aşağıya geri kaçar ve bu duruma toplardamar (venöz) yetmezliği denilir. Toplardamar yetmezliği; bacak ağrısı, baldırlarda şişlik, dolgunluk ve yorgunluk hissi gibi yakınmalara ve varislere yol açar. Tedavi edilmezse ilerleyen dönemlerde varislerin içinde pıhtı oluşması, ciltten kanama ve ayak bileğinde yara açılması gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Damar içi lazer (Endovenöz lazer ablasyon) yöntemi nedir?
Lazerle varis tedavisi temel olarak iki farklı şekilde uygulanabilir.
- Cilt üzerinden (transdermal) lazer); derinin hemen altındaki görünür durumda ve ince varislere yönelik olarak lazer aracılığıyla cilt üzerinden ısı enerjisi uygulanır.
- Damar içi (endovenöz) lazer; bacakta cildin yaklaşık 1-2 cm altındaki yüzeysel toplardamarın içerisine yerleştirilen bir lazer fiberi aracılığıyla ısı enerjisi uygulanarak damarın kapatılmasıdır.
Varis yakınmaları olan hastalar öncelikle bir Kalp ve Damar Cerrahisi uzman doktoru tarafından görülmelidir. Hasta ile yakınmaları konusunda karşılıklı konuşulur ve hastanın tıbbi öyküsü alınır. Hasta muayene edilir ve mutlaka bacak toplardamar ultrasonografi (renkli Doppler) incelemesi yapılır. Ardından hastaya özel tedavi planı hazırlanır. Yüzeysel toplardamarlarınızda ciddi derecede yetmezlik varsa ve damarınız buna bağlı olarak ileri derecede genişlemişse kalıcı olarak kapatılması gerekebilir. Çünkü yüzeysel toplar damarlarda bozulmuş ve özelliğini yitirmiş kapakçıkların tamiri mümkün değildir. Damar içi lazer tedavi yöntemi yaklaşık 2003 yılından bu yana tüm dünyada ve ülkemizde uygulanmaktadır. Eskiden varis hastaları için klasik varis ameliyatı ile toplardamarın cerrahi olarak çıkartılması (safen ven stripping) tek tedavi seçeneğiydi. Günümüzde ise girişim gerektiren hastaların tamamına yakınında ameliyatın yerini damar içi lazer almıştır.
Damar içi lazer işlemi sırasında ilgili bacak steril boyanıp örtüldükten sonra sadece işlem yapılacak bölge lokal anestezi ile uyuşturulur. Ultrasonografi eşliğinde bir iğne ile toplardamara girilir. Damar içerisine lazer fiberi yerleştirilir. Lazer fiberi, ucunda ısı enerjisi veren bir bölüm bulunan tel benzeri bir tıbbi malzemedir. Ultrasonografi eşliğinde toplardamar etrafına ve boylu boyunca soğuk serum enjeksiyonu (tümesan anestezi) yapılır. Lazer cihazı çalıştırılır, fiber kontrollü şekilde geri çekilirken fiber aracılığıyla toplardamar iç çeperine ısı enerjisi uygulanır. Damar içi lazer sırasında genel ya da spinal (belden uyuşturma) anestezi, cilt kesisi, dikişe gerek yoktur. İşlem neredeyse ağrısızdır. İşlemden hemen sonra hasta yürüyebilir ve yarım saat içerisinde taburcu olabilir. İşlemin yapıldığı gece hastanede kalmasına gerek yoktur. Ertesi gün günlük rutin aktivitelerine ve iki gün içerisinde işine geri dönülebilir. İşlem sonrası iyileşme süresi kısa ve hasta konforu oldukça iyidir.
Damar içi lazer tedavisi sonrasında yaklaşık bir hafta boyunca varis çorabı giyilmesi önerilir. Varis çorabı işlem başarısını etkilemez ama bacakta oluşabilecek hafif derecede ağrı, morarma ve ödem gibi yakınmaları azaltır. Taburculuk sonrasında hastanın genel durumu ve tedavi başarısını değerlendirmek için birinci hafta, birinci ay ve altıncı ayda poliklinik kontrol muayenesi ve bacak toplardamar ultrasonografi incelemesi gerekir. Damar içi lazer tedavisinden bir yıl sonra kontrol amaçlı yapılan ultrasonografi incelemelerinde, işlem yapılan toplardamarların %97-99 oranında kapalı olduğu yani işlemin başarılı olduğu saptanır.
Sonuç olarak, damar içi lazer toplardamar yetmezliği ve varis tedavisinde etkinliği ve güvenilirliğini kanıtlamış bir ameliyatsız tedavi yöntemidir. Hem hastaların bacak ağrısı ve ödem gibi yakınmalarının giderilmesini hem de estetik açıdan iyi sonuçlar alınmasını sağlar.
Hepinize sağlıklı bacaklarınızla aktif ve konforlu bir yaşam dilerim.
Doç. Dr. İlker Kiriş
İnstagram: doc.dr.ilkerkiris E-posta: kirisilker@yahoo.com
