HAŞİMATO HASTALIĞI BESLENME İLE KONTROL EDİLEBİLİR Mİ?

Haşimoto  tiroiditi  aynı zamanda Haşhimoto hastalığı olarak da adlandırılır - Amerika Birleşik Devletleri ve diğer gelişmiş ülkelerde en yaygın gözlenen tiroid bozukluklarından biridir. İlaçla tedavi sürse de semptomları yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir .

Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri standart ilaç tedavisine ek olarak semptomları büyük ölçüde iyileştirebilir. Haşhimoto hastalığı olan her kişi tedaviye farklı yanıt verir, bu nedenle bu durum için kişiselleştirilmiş ve kişiye özel bir yaklaşım çok önemlidir.

Haşimoto hastalığına bir göz atalım;

Haşimoto, bağışıklık sisteminizin bir parçası olan beyaz kan hücreleri olan lenfositler yoluyla tiroid dokusunu kademeli olarak yok eden bir otoimmün hastalıktır. Tiroid, boyunda bulunan kelebek şeklinde bir endokrin bezidir. Kalp, akciğerler, iskelet, sindirim ve merkezi sinir sistemleriniz dâhil hemen hemen her organ sistemini etkileyen hormonları salgılar. Ayrıca metabolizmayı ve büyümeyi de kontrol eder. Kısaca her bir görevde ve organda etkisini görebiliriz. Tiroid tarafından salgılanan ana hormonlar ise tiroksin (T4) ve triiyodotironindir (T3) olarak adlandırılır. Bu bezin zarar görmesi ise, yetersiz tiroid hormonlarının üretimine neden olur.

Beslenme ve yaşam tarzı Haşhimoto’yu ve hayatımızı nasıl etkiler?

Birçok kişi haşimato hastalığının semptomlarının ilaç tedavisi ile bile devam ettiğini fark ettiğinden, diyet ve yaşam tarzının birlikte ele alınması, Haşhimoto hastalığının yönetiminde hayati rol oynamaktadır. Ayrıca, haşimato belirtilerini gösteren birçok kişiye de, hormon düzeylerini değiştirmedikleri sürece hemen ilaç verilmez önce beslenme kontrol altına alınır. 

Ayrıca vücutta bulunan inflamasyonun Haşhimoto semptomlarının geniş bir yelpazesinin arkasındaki itici faktör olabilir. Bu enflamasyon genellikle diyete bağlıdır ve vücutta serbest radikallerin birikimi ile oluşur. Haşimoto hastalığı olan kişilerde otoimmün koşullar, yüksek kolesterol, obezite ve diyabet geliştirme riski daha yüksek olduğundan, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri de diğer rahatsızlıklara yakalanma riskinizi azaltmanın temel anahtarıdır diyebiliriz.

Özellikle belirli yiyecekleri kesmenin, bazı takviyeleri almanın ve yaşam tarzı değişiklikleri haşimato semptomlarını ve yaşam kalitesini önemli ölçüde iyileştirebilir. Ayrıca, bu değişiklikler vücutta bulunan iltihabı ve enflamasyonu azaltmaya, yüksek tiroid antikorlarının neden olduğu tiroid hasarını yavaşlatmaya veya önlemeye bunun yanı sıra da vücut ağırlığı, kan şekeri ve kolesterol seviyelerini yönetmeye de yardımcı olabilir.

Haşimato Diyetinde Anahtar İpuçları 

Haşhimoto hastalığının tedavisine yardımcı olacak kanıta dayalı bazı ipuçlarını sizinle paylaşmak istiyorum;

Glutensiz Beslenme 

Birçok çalışma, Haşhimoto hastalarının çölyak hastalığına yakalanma olasılığının genel popülasyona göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu nedenle Haşhimoto teşhisi konan kişilerin çölyak hastalığı için taranmasını da çok olumlu olacaktır, bu yatkınlığın önlenmesi acısından glutensız bir beslenme yüzde yüz mümkün olmasa bile glutenden fakir bir beslenme olumlu bir yaklaşım olacaktır.

Haşimoto hastalığı olan 34 kadında yapılan 6 aylık bir çalışmada, glutensiz diyet, bir kontrol grubuna kıyasla tiroid fonksiyonunu ve D vitamini seviyelerini iyileştirirken tiroid antikor seviyelerini düşürdüğü gözlenmiştir. Bunun gibi diğer birçok çalışma, Hashimoto hastalığı olan veya genel olarak otoimmün hastalıkları olan kişilerin, çölyak hastalığı olmasa bile glutensiz ya da glutenden fakir bir diyetten fayda sağladığını göstermiştir.

Ancak yüzde yüz tahılsız bir diyet, tüm tahılları diyette yasakladığı için oldukça kısıtlayıcıdır. Bu diyet değişikliği haşimato üzerinde faydalar sunsa da, onu destekleyen araştırmalar sınırlıdır dolayısıyla da bu diyet Haşimato için vazgeçilmez bir beslenme modelidir diyemeyiz glutenden ziyade basit karbonhidratları elimine etmek, beyaz un, şeker vs. hayatımızdan çıkarmak çok daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Otoimmün Protokol Diyeti

Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti, otoimmün hastalıkları olan kişiler için özel olarak tasarlanmıştır. Bu diyette tahıllar, süt ürünleri, kurubaklagiller, kahve, yumurta, alkol, kuruyemişler, yağlı tohumlar, rafine şeker, trans yağ ve gıda katkı maddeleri gibi potansiyel olarak zararlı olabilecek yiyecekler eliminasyon edilir.  

Hashimoto hastalığı olan 16 kadında yapılan 10 haftalık bir çalışmada, AIP Diyeti, yaşam kalitesi puanlarında önemli iyileşmelere ve inflamatuar belirteç C-reaktif proteinin (CRP) düzeylerinde önemli ölçüde azalmaya yol açtığı gözlenmiş ancak birçok besin grubunu diyetten çıkardığı için AIP diyeti sürdürülebilir değildir ve desteklenebilmesi için daha fazla olumlu çalışmalara ihtiyaç vardır. 

Ayrıca; AIP Diyetinin aşamalı bir eliminasyon diyeti olduğunu ve deneyimli bir diyetisyen tarafından izlenmesi gerektiğini unutmayın.

Peki ya Süt ürünleri?

Laktoz intoleransı, Hashimoto hastalığı olan kişilerde çok yaygındır. Haşhimotos hastalığı olan 83 kadında yapılan bir çalışmada,% 75,9'una laktoz intoleransı teşhisi konmuştur.

Laktoz intoleransından şüpheleniyorsanız, süt ürünlerini kesmek sindirim sorunlarının yanı sıra tiroid fonksiyonu iyileşmesine ve kullanılan ilaçların daha iyi emilimine yardımcı olabilir. Haşhimoto'lu bazı insanlar süt ürünlerini mükemmel şekilde tolere ettiğinden, bu stratejinin herkes için işe yaramayabilir.

Antiinflamatuar gıdalardan uzaklaşın 

Vücutta oluşan enflamasyon, Haşhimoto hastalığının arkasındaki itici temel güç olabilir. Bu nedenle, meyve ve sebzeler açısından zengin bir anti-inflamatuar diyet haşimatoya bağlı semptomları önemli ölçüde iyileştirebilir.

Haşhimoto hastalığı olan 218 kadında yapılan bir araştırma, kronik iltihaplanmaya neden olan bir durum olan oksidatif stres belirteçlerinin, meyve ve sebzeleri sık  sık tüketenlerde  daha düşük olduğunu göstermiştir. Sebzeler, meyveler, baharatlar ve yağlı balıklar, güçlü antienflamatuvar özelliklere sahip yiyeceklerden sadece birkaçıdır.

Besin içeriği açısından zengin, kompleks gıdalara yönelin 

Eklenmiş şeker ve yüksek oranda işlenmiş gıdalar açısından düşük, ancak organik ve doğal besinlerden zengin bir diyetin, kilonuzu yönetmeye ve Haşhimoto ile ilgili semptomları azaltmaya yardımcı olabilir. Mümkün olduğunca, diyetinizde taze sebze, meyve, protein, sağlıklı yağlar ve lif bakımından zengin karbonhidratlar gibi besleyici yiyecekler bulundurun. Bu yiyecekler, güçlü antioksidan ve antiinflamatuar faydalar sunar.

Diğer diyetsel ipuçları

Bazı araştırmalar, düşük karbonhidrat diyetlerinin Haşhimoto hastalığı olan kişilerde vücut ağırlığını ve tiroid antikorlarını azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Bu özel diyetler karbonhidratlardan gelen günlük kalorilerin% 12-15'ini sağlar ve guatrojenik yiyecekleri kısıtlar. Guatrojenler, turpgillerden(lahana, brokoli, pancar, lahana, karnabahar vb. )  sebzelerde ve soya ürünlerinde bulunan ve tiroid hormonu üretimini engelleyebilecek maddelerdir.

Ancak turpgiller grubundaki sebzeler oldukça besleyicidir ve onları pişirmek guatrojenik aktivitelerini azaltır o yüzden arada bir tüketilebilir. Yani aşırı miktarda tüketilmedikçe tiroid fonksiyonuna müdahale etme olasılığı düşüktür.

Bazı çalışmalar soyanın tiroid fonksiyonuna da zarar verdiğini göstermektedir, bu nedenle Hashimoto'lu birçok kişi soya ürünlerinden uzak durmayı tercih edebilir.

Hashimoto Hastalıgı için faydalı besin takviyeleri 

Çeşitli takviyeler, Haşhimoto hastalığı olan kişilerde iltihaplanmayı ve tiroid antikorlarını düşürmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, bu rahatsızlığa sahip olanların belirli besin maddelerinin vücudunda eksik olma olasılığı daha yüksektir, bu nedenle takviye gerekli olabilir.

Yararlı takviyeler:

Selenyum

 Araştırmalar, günde 200 mcg selenyum almanın, antitiroid peroksidaz (TPO) antikorlarını azaltmaya ve Haşhimoto hastalığı olan kişilerde olan durumu iyileştirmeye yardımcı olabileceğini gösteriyor.

Çinko

 Çinko, tiroid fonksiyonu için gereklidir. Araştırmalar, tek başına veya selenyum ile birlikte kullanıldığında, günde 30 mg bu mineralin hipotiroidizmli kişilerde tiroid fonksiyonunu iyileştirebileceğini göstermektedir.

Kurkumin

Zerdeçalda bulunan kurkumın üzerine yapılan hayvan ve insan çalışmaları, bu güçlü anti-enflamatuar ve antioksidan bileşiğin tiroidi koruyabileceğini göstermiştir. Ayrıca, genel olarak otoimmün hastalıkların tedavisine yardımcı olabileceğini göstermiştir.

D Vitamini 

Haşhimoto hastalığı olan kişilerin bu vitaminin genel popülasyona göre önemli ölçüde daha düşük seviyelere sahip olduğu gözlenmiştir. Dahası, araştırmalar düşük D vitamini seviyelerini Haşhimoto'nun hastalık şiddetini artırabileceğini gözlemlemiştir.   

B kompleks vitaminleri

Haşhimoto hastalığı olan kişilerin özellikle B12 vitamini düşük olma eğilimindedir. Yüksek kaliteli bir B kompleks vitamini almak, B12 ve diğer önemli B vitaminlerinin seviyelerini artırabilir.

Balık yağı, alfa-lipoik asit ve N-asetil sistein gibi diğer takviyeler de Haşhimoto hastalığı olan kişilere yardımcı olabilir.

İyot eksikliği ya da tam tersi yüksek doz iyot takviyesinin Haşhimoto'lularda olumsuz etkilere yol açabileceğini unutmayın. Doktorunuz size talimat vermedikçe yüksek doz iyot takviyeleri almamalısınız.

Magnezyum

 Bu mineralin düşük seviyeleri, Haşhimoto hastalığı riski ve daha yüksek tiroid antikorları ile ilişkilidir. Ayrıca, magnezyum eksikliklerinin düzeltilmesi, tiroid hastalığı olan kişilerde semptomları iyileştirebilir.

Demir

Haşhimoto hastalığı olan kişilerde anemi gelişme olasılığı daha yüksektir. Bunu önlemek için demir takviyeleri gerekebilir.

Ancak tüm bu takviyeler her ne kadar yararlı olabilse de kesinlikle kendiniz doktorunuzdan habersiz kullanmamalısınız.  Her besin takviyesi yeri geldiğinde ilaç niteliği taşıyabilir, genel kan tahlillerinize bakmadan ve doktorunuza danışmadan bunları kullanmamalısınız.

Haşimato hastalarına Dost Besinler   

Haşhimoto hastalığınız varsa, besleyici yoğun bir diyet semptomlarınızın şiddetini azaltmaya ve genel sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Aşağıdaki yiyeceklere daha fazla odaklanın;

Meyve: çilek, armut, elma, şeftali, turunçgiller, ananas, muz… 

Nişastalı olmayan sebzeler: kabak, enginar, domates, kuşkonmaz, havuç, biber, brokoli, roka, mantar vb.

Nişastalı sebzeler: tatlı patates, patates, bezelye, balkabağı 

Sağlıklı yağlar: avokado, avokado yağı, hindistancevizi yağı, zeytinyağı, tam yağlı yoğurt, 

Hayvansal protein: somon, dana eti, yumurta, hindi, karides, tavuk vb.

Glutensiz tahıllar: karabuğday, kahverengi pirinç, yulaf ezmesi, kinoa 

Yağlı tohumlar, kuruyemişler ve fındık ezmeleri, kaju, badem, macadamia fıstığı,   kabak çekirdeği, doğal fıstık ezmesi, badem ezmesi vb.

Kurubaklagiller: nohut, kuru fasulye, kırmızı ve yeşil mercimek.

Süt ürünleri: laktozsuz süt, hindistan cevizi sütü, hindistan cevizi yoğurdu, badem sütü, kaju sütü, tam yağlı doğal yoğurt, keçi peyniri vb.

Baharatlar, otlar ve çeşniler: zerdeçal, fesleğen, biberiye, kırmızıbiber, karabiber, tahin, bal, limon suyu, elma sirkesi vb.

İçecekler: su, şekersiz çay, maden suyu vb.

Haşhimoto hastalığı olan bazı kişilerin, tahıllar ve süt ürünleri gibi yukarıda belirtilen gıdalardan birkaçından uzak durmasının daha iyi olacağını unutmayın. Hangi yiyeceklerin sizin için en uygun olduğunu bulmak için diyetinizde bunları denemeniz daha önemlidir.

Haşimato hastalarına Düşman Besinler   

Aşağıdaki yiyecekleri ortadan kaldırmak veya diyette biraz daha kısıtlamak, Haşhimoto semptomlarını azaltmaya ve genel sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Eklenmiş şekerler ve tatlılar: şekerli gazlı içecekler, enerji içecekleri, kekler, dondurma, hamur işleri, kurabiyeler, şekerlemeler, şekerli tahıllar, sofra şekeri vb.

Fast food ve kızarmış yiyecekler: patates kızartması, sosisli sandviç, kızarmış tavuk vb.

Rafine tahıllar: beyaz makarna, beyaz ekmek, beyaz un ekmeği, simit vb.

Yüksek oranda işlenmiş yiyecekler ve etler: dondurulmuş yemekler, margarin, mikrodalgada akşam yemekleri, sosis vb.

Glüten içeren tahıllar ve besinler: buğday, arpa, çavdar, kraker, beyaz ekmek vb.

Süt ürünleri; laktoz içeren süt ve soya sütü ve süt ürünleri 

Bununla birlikte, bu öneriler birçok kişiye yardımcı olsa da, sizin için en iyi yöntemi bulmak için diyetinizde bunları denemeniz önemlidir.

Haşhimoto hastalığı gibi otoimmün hastalıklarda bu alanda uzmanlaşmış bir diyetisyenle çalışmak, potansiyel olarak sorunlu yiyecekleri daraltmanıza ve daha iyi hissetmenize yardımcı olacak bir beslenme düzeni oluşturmanıza yardımcı olabilir.