BEBEKLERDE PİŞİK (DİAPER DERMATİT)

Bebeklerde pişik (diaper dermatit) nedir?

Bebeklerde pişik (diaper dermatit) alt bezi bağlanan bölgelerin tahriş olması sonucu oluşan bir deri hastalığıdır. Pişik, alt bezin temas ettiği yerlerde öncelikle hafif kızarıklık ile başlar. Sonra kızarıklık olan bölgeler kabarır. Kızartılı kabarık küçük şişlikler (papüller), içi su dolu kabarcıklara (veziküllere) dönebilir. Hastalık daha ağırlaşırsa deride sulantı, yer yer soyulma ve yüzeysel ülserler oluşabilir. Pişik enfekte olabilir. Eğer enfekte olursa deri döküntüleri parlak kırmızı bir renk alabilir, irinli sivilceler görülebilir ve genişleyebilir. Pişik alt bezinin temas ettiği yerlerde kalça derisinde, karın alt bölgesinde, makat çevresinde görülür. İlerlerse çok yaygın bir alanı kaplayabilir. Kırmızı döküntüler benzi temas alanının dışına çıkarak yayılabilir. 

Bebeklerde pişik (diaper dermatit) ne nedenle oluşur?

Bebeklerde pişik (bez pişiği= diaper dermatit), o bölgeye temas eden irritant maddeler nedeniyle ortaya çıkar. Bu maddeler genellikle idrar ve dışkılardaki, bazen de kullanılan bez ya da bezin yıkandığı deterjandaki maddeler olabilir. Bebeğin altına iyi bakamama, alt bezinin yeterince sık değiştirilmemesi, ishal, bebeğin beslenmesinin değişmesi gibi nedenler, idrardaki amonyak, fekal(gaita) enzimler gibi etkenler, nemli deri, sürtünme, maserasyon (yumuşayarak soyulmaya), alkali Ph, safra tuzları, kandidial (mantar) ve bakteriyal kolonizasyon (kümeleşme), bebeklerde ara bezi bölgesinde, sıklıkla pişik dermatite (deri iltihabına) neden olabilmektedir.

Bebeklerde pişik tedavisi nasıl yapılmalıdır?

Pişiğin tedavisinden önce pişiğin oluşumu engellenmelidir. Bu nedenle anne bezin sık değiştirilmesi konusunda uyarılmalıdır. En azından her emzirme veya beslenme esnasında bez değiştirilmelidir. Deri kuru tutulmalı; temizlikten sonra kuru bir yumuşak havluyla hafif dokunuşlarla bebeğin silinen, temizlenen bölgeleri, özellikle de kıvrım yerleri kurulanmalı; bez değişimleri esnasında havalandırılmalıdır. Temizlemek için ılık su ve pamuk veya yumuşak pamuklu bezler kullanılmalıdır. Bebeğin altını her açışta, fizyolojik bariyer oluşturmak için ince bir tabaka şeklinde pişik önleyici kremler kullanılmalıdır. Vazelin bazlı veya çinko oksit içeren bariyer kremleri irritasyon riskini azaltmak için bez değişimlerinde bez bölgesine uygulanabilir. Antibiyotikli kremlerin kullanımı gereksizdir. Bebek pudraları, irritant kontakt dermatit ve inhalasyon riski nedeniyle kullanılmamalıdır.

Pişik gelişirse bezin sık değiştirilmesi, temizlemek için ılık su ve pamuk kullanılması, yapılabilirse her açılışta bebeğin alt bölgesinin yıkanması, derinin kuru tutulması ve fizyolojik bariyer oluşturmak için ince bir tabaka şeklinde çinko- oksit içeren kremlerin ve emici (absorbsiyon) kapasitesi yüksek bir kullanımlık bezlerin kullanılması uygun olur. Pişik (diaper rash) uygun şekilde tedavi edilmesine rağmen geçmez ise mantar enfeksiyonu olaya eklenmiş demektir. Alt bölge mantar enfeksiyonunda bayrak kırmızısı, parlak kırmızı renkte ve kızarıklığın çevresinde ‘satellite’  (uydu) küçük tek döküntüler vardır ve birleşim ile kıvrım yerleri etkilenmiştir. Mantar olaya iştirak etmişse mantara karşı etkili kremler kullanılmalıdır.