MEME KANSERİ FARKINDALIK AYI VE GÖZARDI EDİLEN BESLENME GERÇEKLERİ!

Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2004 yılından bu yana meme kanserinde erken teşhisinin önemi ve meme kanseri farkındalığının vurgulanması amacıyla 01-31 Ekim Ayı Meme Kanseri Bilinçlendirme ve Farkındalık Ayı olarak belirlenmiştir. Ülkemizde de Sağlık Bakanlığı Başkanlığında bu ayda çeşitli faaliyetler ve aktiviteler düzenlenmektedir. Ayrıca erken tanının önemini vurgulamak amacıyla,15 Ekim “Dünya Meme Sağlığı Günü” olarak kabul edilmiş ve 26 Ekim meme kanserini sembolize eden “Pembe Kurdele Takma Günü” olarak belirlenmiştir. Meme kanseri, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kadınlarda en sık görülen ve yaşam kaybına neden olan kanser türüdür.

Kadınlarda görülen kanserlerin yaklaşık %25’ini meme kanseri oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) bağlı Uluslararası Kanser Araştırmaları Merkezi (IARC), 180 dünya ülkesinin 140’ında meme kanserinin kadınlarda en yaygın görülen kanser olduğunu belirlemiştir.

Yapılan çalışmalarda meme kanserinin erken evrede hiçbir belirti göstermediği bu nedenle, kadınların meme kanserinin erken tanısı için kendi kendilerine meme muayenesini yapmaları diğer yöntemlerden daha fazla yardım edici ve maliyet gerektirmeyen bir potansiyele sahip olduğu bildirilmiştir. Meme kanserinin tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kadınlarda en sık görülen kanser olması ve erken teşhis edilirse tedavi edilen bir hastalık olması; 20 yaş üzerindeki tüm kadınların kendi kendine meme muayenesi konusunda yeterli eğitim almaları ve öğrenilenleri sürekli, düzenli ve periyodik aralıklarla uygulamaları öngörülmektedir

Dengeli ve sağlıklı bir diyet, özellikle meme kanseri tanısı aldığınızda oldukça önemlidir. Doğru ve bilinçli beslenme, görülebilecek ağız yaraları, iştahsızlık, mide bulantısı ve kusma gibi çok sayıda yan etkiyi azaltmaya yardımcı olabilir.

Dengeli ve doğru beslenme size:

*Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak

*Vücut dokusunu sağlıklı tutmak

*Kanser semptomlarını ve tedavinin yan etkilerini azaltmak

*Bağışıklık sisteminizi güçlü tutmak

*Gücünüzü korumak ve yorgunluğu azaltmak,

*Yaşam kalitenizi artırmak,

*Yeterince yemek yemekte zorluk çekiyorsanız, günlük diyetinize daha fazla besin eklemek için size birçok konuda yardımcı olacaktır.

Yiyebileceğimiz serbest besinler

Meme kanseriniz varsa, büyük olasılıkla kemoterapi, hormon tedavisi görüyor veya HER2 hedefli ilaçlar alıyorsunuz. Tedaviniz kanserinizin tipine ve evresine bağlıdır. Radyasyona da ihtiyacınız olabilir. Farklı yan etkiler arasında iştahınızı kaybetmiş olabilirsiniz.

Genellikle bu tedavileri, lumpektomi veya kısmi mastektomi veya tam mastektomi olarak da bilinen göğüs koruyucu cerrahi (BCS) geçirdikten sonra alırsınız.

Tedaviler ve fiziksel değişikliklerle baş etmek zor olabilir. Araştırmalar, meme kanseri olan kişilerin yaklaşık yüzde 50'sinin depresyon veya anksiyete yaşadığını gösteriyor. Meme kanseri hem fiziksel hem de zihinsel sağlığınızı önemli ölçüde etkileyebileceğinden iştahınızı da olumsuz etkileyebilir.

Kısmen zor olsa da iyi ve doğru yemek seçimleri yapmak, hastalıkla savaşmaya devam ederken beyninizi ve vücudunuzu beslemeye yardımcı olabilir. Doğru beslenmeyi kolaylaştırmak için bazı küçük ipuçlarını sizler için derledim.

Meme kanseri beslenme rehberi

Meme kanseri olan kişiler için önerilen spesifik bir diyet listesi yoktur. Besin gereksinimleriniz ve ihtiyaç duyduğumuz makro besin ağırlığı, diğer tıbbi teşhisleri, vücut ağırlığınızı, besin eksikliklerinizi, ilaçları ve şu anda yaşadığınız herhangi bir semptomu içeren birçok faktöre bağlı olarak değişebilir.

  Onkolojik beslenme konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyen de dahil olmak üzere sağlık ekibiniz,     ihtiyaçlarınıza ve genel sağlığınıza özel uygun bir beslenme planı oluşturmanıza yardımcı olabilir.

Aşağıdaki gıdalar, meme kanseri ile mücadele ederken genel sağlığı korumak için gerekli olacaktır,

  meyve ve sebzeler, kepekli tahıllar, baklagiller, tavuk ve hindi gibi protein kaynakları, alabalık veya       somon gibi yağlı balıklar ve mercimek ve kuruyemiş gibi bitki bazlı protein kaynakları gibi, besleyici gıdalar sağlıklı yağlar ve protein açısından zengin gıdalar.

Kilo vermeniz veya kilo almanız gerekiyorsa, fındık ve yağlı tohumlar, avokado ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağ kaynaklarının yanı sıra yumurta, tavuk, mercimek ve balık gibi protein kaynaklarını da dahil edin. Protein açısından zengin besinler özellikle kas kütlesini korumak için önemlidir.

İştahınız az olduğu katı yiyecekler yemek istemediğiniz zamanlar için milkshake, smoothie, meyve suları veya çorbalar gibi karıştırılmış sıvılar tercih edebilirsiniz.

Kabızlığı tedavi etmek için kepekli tahıllar, keten tohumu, baklagiller, sebzeler ve meyveler gibi yüksek lifli gıdaları tercih edebilirsiniz.

Fitokimyasallar

Fitokimyasallar olarak bilinen belirli bileşikleri içeren yiyecekleri yemek, vücudunuzun kanserle savaşmasına yardımcı olabilir. Bu kimyasallar öncelikle bitki bazlı gıdalarda bulunur.

Ancak, bir uyarıda bulunmak gerekirse: Bazı çalışmalar bu bileşiklerin kanser riskini veya nüksetmesini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor olsa da bu bileşiklerin kanser riskine kıyasla mevcut kanserler üzerindeki kesin etkisini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.

Karotenoidler veya beta karoten

Malign tümörlerin büyümesini önleyebilir, çoğu meyve ve sebzenin kanser hücreleri üzerindeki etkisini azaltmadan kemoterapi ilaçlarının olumsuz etkilerini de en aza indirebilir.

İzotiyosiyanatlar

Meme kanseri hücrelerinin büyümesini durdurmaya yardımcı olmada bir rol oynayabilir. Turpgiller grubu brokoli veya lahana gibi sebzeler bu gruba dahildir .

Polifenoller

Tümör hücresi büyümesini ve metastazı önlemeye de yardımcı olabilir. Beş sınıf içerir: flavonoidler, fenolik asitler, lignanlar, stilbenler ve diğer polifenoller. Bu beşten flavonoidler ve fenolik asitler en yaygın sınıflardır ve yaklaşık yüzde 60 ila 30'unu oluştururlar. Türüne bağlı olarak meyveler, tahıllar ve daha farklı gıdalarda bulunurlar.

Daha geniş çaplı olarak, araştırmalar meme kanseri ile yaşayan insanlar daha fazla meyve ve sebze (özellikle yeşil yapraklı veya turpgillerden sebzeler) beslendiklerinde, hayatta kalma risklerinin daha yüksek olduğunu göstermektedir.

Örneğin; yaban mersini diğer nedenlerden kaynaklanan ölümlerin yanı sıra daha düşük meme kanseri ölüm oranı ile ilişki gösterir. Öte yandan, çok fazla meyve suyu (portakal suyu hariç) içmek, meme kanserinden ve diğer nedenlerden daha düşük hayatta kalma oranları ile bir ilişki gösterir.

Araştırmacılar, besindeki fitokimyasallara ek olarak, sebze ve meyvelerin glisemik indeksinin de meme kanseri hayatta kalımı için bir faktör olabileceğini düşünüyor, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.

Diğer araştırmalar ayrıca günde yaklaşık beş fincan veya daha fazla yeşil çay içmenin meme kanserinin tekrarlama riskini yüzde 19 oranında azaltabileceğini gösteriyor.

Kaçınılması gereken yiyecekler

Tedavi yan etkilerden dolayı kendinizi kötü hissettiğinizde, yalnızca belirli yiyecekleri tolere edebilirsiniz. Kendinizi iyi hissettiğinizde ise meyve, sebze, tavuk ve balık gibi protein kaynakları, fasulye gibi yüksek lifli gıdalar ve avokado, zeytinyağı ve fındık gibi sağlıklı yağlarla dolu besleyici yoğun bir beslenme en iyisidir.

Doktorunuz tarafından belirlenen belirli durumlarda, aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli yiyecek ve içeceklerin tüketiminden kaçınmanız veya azaltmanız gerekebilir:

Alkol. Bira, şarap ve likör, aldığınız kanser ilaçları ile etkileşime girebilir. Alkol içmenin mevcut meme kanseri için tekrarlama ve ölüm riskini artırabileceğine dair bazı kanıtlar da vardır.

Baharatlı, gazlı veya asitli yiyecekler. Bunlar, yaygın bir kemoterapi yan etkisi olan ağız ağrısını yanmaları artırabilir.

Az pişmiş yiyecekler. Meme kanseriniz varsa, enfeksiyon geliştirme riskiniz daha yüksektir. Tedaviniz sırasında suşi ve istiridye gibi çiğ yiyeceklerden kaçının. Etleri, balıkları ve kümes hayvanlarını yemeden önce güvenli bir sıcaklıkta pişirin. Benzer nedenlerle çiğ kuruyemişlerden, son kullanma tarihi geçmiş veya küflü yiyeceklerden veya 3 günden fazla buzdolabından çıkmış beklemiş yiyeceklerden kaçının.

Meme kanseri ve Diyet türleri

Aktif olarak meme kanseri hakkında araştırma yapıp bir şeyler bulmaya çalıştığınızda, bir diyetin veya diğerinin sizi iyileştirebileceğine dair iddialar ve türlü türlü iddialar bulabilirsiniz. Bu abartılı iddialara karşı çok dikkatli olun.

Genel olarak konuşursak, araştırmalar bol miktarda meyve, sebze, kepekli tahıllar, kümes hayvanları ve az yağlı süt ürünleri içeren dengeli bir diyet ile beslenmenin kanser üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini gösteriyor. Buna karşılık, işlenmiş gıdalar, yüksek şekerli gıdalar veya kızarmış gıdalar yemek olumsuz bir etkiye sahiptir.

Bu nedenle, örneğin;  Akdeniz diyeti gibi bir beslenmeye teşvik eden herhangi bir diyet, kanser iyileşmenizi desteklemeye yardımcı olabilir.

Aşağıdaki diyetleri denemek istiyorsanız, şu önlemleri göz önünde bulundurun:

Ketojenik diyet

Ketojenik diyet, son zamanlarda popülerlik kazanan yüksek yağlı, düşük karbonhidratlı bir beslenme planıdır. Vücudunuzu enerji için depolanmış yağları yakmaya zorlandığı ketozise sokmak için karbonhidratları önemli ölçüde kesersiniz.

Birkaç çalışma ketojenik diyetin belirli kanser türleri için umut verici olduğunu gösterse de meme kanserini tedavi ettiği kanıtlanmamıştır. Ayrıca vücudunuzdaki riskli olabilecek kimyasal dengeyi de değiştirebilir.

Bitki bazlı diyet

Bitki bazlı bir diyet, esas olarak meyveler, sebzeler, tahıllar, baklagiller, kuruyemişler ve tohumlar gibi yiyecekleri yemeniz anlamına gelir. Bu vejeteryan veya vegan diyetine benzese de bitki bazlı diyetleri takip eden birçok insan hayvansal ürünleri de yer ancak alımlarını sınırlarlar.

Amerikan Kanser Araştırmaları Enstitüsü, kanserin önlenmesi için bitki bazlı bir diyetin izlenmesini önermektedir. Araştırmaları, kanserden kurtulanların da bu diyetten yararlanabileceğini gösteriyor. Diyet, bitkisel gıdalardan lif, vitamin, mineral ve fitokimyasalların yanı sıra hayvansal ürünlerden protein ve besin maddeleri almanızı sağlar.

Sonuç olarak, denediğiniz herhangi bir diyet sağlıklı bir besin, protein, kalori ve sağlıklı yağ dengesi içermelidir. Herhangi bir yönde aşırıya kaçmak tehlikeli olabilir. Herhangi bir yeni diyet denemeden önce, sizin için güvenli olduğundan emin olmak için diyetisyeninize ve doktorunuza danışın.

Akdeniz diyeti

Akdeniz diyetini uyguluyorsanız, çok çeşitli meyve ve sebzelerin yanı sıra tahıllar, kuruyemişler ve tohumlar yiyorsunuz demektir. Bu diyet ayrıca zeytinyağı, kuru baklagiller, süt ürünleri ve tavuk, yumurta ve balık gibi proteinleri daha az miktarda içerir.

Bu diyetle yediğiniz yiyecekler işlenmemiş olma eğilimindedir. Minimum alkol, genellikle şarap alkol olarak o da yemeklerle birlikte tercih edilir. Diyet şeker, tuz ve doymuş yağı en aza indirir ve çok fazla işlenmiş et içermez.

Birden fazla çalışma, Akdeniz diyetine bağlı kalmanın meme kanseri riskinizi azaltabileceğini ve meme kanseri mortalitesi üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini göstermektedir. Buna ek olarak, araştırmalar, diyetin uyku kalitesini iyileştirmeye, ağrıyı azaltmaya ve genel refahınızı artırmaya yardımcı olabileceğini de önermektedir. Ancak bu sonuçlara katkıda bulunabilecek diğer faktörleri tamamen dışlamak mümkün olmayabilir.

Meme kanseri Sağlıklı beslenmek için ipuçları

Meme kanseri semptomları ve tedavi yan etkileri, normalde yaptığınız gibi yemek pişirmek, yemek planlamak veya yemek yemek için kendinizi çok iyi hissetmenize neden olabilir. İşte sağlıklı beslenmeyi kolaylaştırmaya yardımcı olacak bazı ipuçları…

Yemeklerinizin boyutunu küçültün.

Mide bulantısı, şişkinlik ve kabızlık günde üç büyük öğün yemeyi zorlaştırabilir. İhtiyacınız olan kaloriyi almak için günde beş veya altı kez daha küçük porsiyonlarda otlayın. Haşlanmış yumurta, böğürtlenli yaban Mersinli yoğurt veya yulaflı kraker, elma üzerine fıstık ezmesi gibi atıştırmalıklar ekleyin.

Alanında uzman bir diyetisyenle görüşün. Bir diyetisyen, yiyecek tercihlerinize ve beslenme gereksinimlerinize uygun sağlıklı bir yemek planı tasarlamanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, daha dengeli bir diyet yiyebilmeniz için mide bulantısı gibi kanser tedavisinin yan etkilerini yönetmenin yollarını da öğretebilirler. Mümkünse, meme kanseri olan kişilerin tedavisinde deneyimli bir diyetisyenle çalışın.

Farklı mutfak eşyaları kullanın.

Bazen kemoterapi ağzınızda yiyeceklere hoş olmayan bir tat veren kötü bir tat bırakabilir. Et gibi bazı yiyecekler metalik bir tat alabilir. Yemeğinizin tadını iyileştirmek için metal kaplardan ve pişirme araçlarından kaçının. Bunun yerine plastik çatal bıçak kullanın ve cam tencere ve tavalarla pişirin.

Daha fazla sıvı ekleyin. Ağzınız katı yiyecekler yemek için çok ağrıyorsa, beslenmenizi smoothie veya besleyici içecekler gibi sıvılardan alın. Ayrıca kusma ve ishal gibi tedavi yan etkileri de susuz kalmanıza neden olabilir. Günde en az 8-12 bardak su için.

Tedavi olurken bu sıvının bir kısmı meyve suyu, süt ve düşük sodyumlu et suyu olabilir. Kafeini sınırlayın ve meyve gibi nem oranı yüksek yiyecekleri yemeye çalışın.

ÖZETLE ;

Meme kanseri kontrollerinizi düzenli olarak yaptırın unutmayın erken tanı hayat kurtarır ve eğer erken tanı aldıysanız özellikle bu evrede besleyici ve doğru bir beslenmenin sağlığa birçok faydası vardır. Sadece daha iyi hissetmenizi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda bağışıklık sisteminizi güçlendirebilir ve sizi güçlü tutabilir. Yeni bir diyet denemeyi düşünüyorsanız veya sağlıklı bir beslenme planına bağlı kalmakta güçlük çekiyorsanız, doktorunuzla veya diyetisyeninizle konuşun.